Każdy, kto prowadzi własną działalność gospodarczą, musi mieć świadomość, że może zostać poddany tak zwanej kontroli skarbowej. Głównym jej celem jest sprawdzenie, czy prowadzone księgi i rozliczenia podatkowe są prawidłowe. Zazwyczaj kontrola skarbowa budzi w przedsiębiorcach strach i niepewność. Dlatego właśnie dobrze jest wiedzieć, jak się do niej przygotować i czego możemy się spodziewać w trakcie jej przeprowadzania.
Warto wiedzieć na przykład, że urząd skarbowy jest zobowiązany do powiadomienia konkretnego podatnika o tym, że zamierza go skontrolować. Art. 48 ust.2 mówi, że takowe zawiadomienie powinno wpłynąć do przedsiębiorcy w okresie od 7 do 30 dni przed czynnościami kontrolnymi. Jedynie na wniosek samego podatnika, kontrola może zostać przeprowadzona szybciej, niż przewiduje ustawa. Jeśli natomiast urząd skarbowy nie wywiąże się z nałożonych na niego obowiązków w zakresie powiadomienia podatnika, jest zmuszony do ustalenia nowego terminu.
Kontrola skarbowa – przygotowanie
Przygotowanie do kontroli skarbowej powinniśmy rozpocząć już na etapie otrzymania stosownego powiadomienia. To w nim zawarta jest bowiem informacja, czego tak naprawdę kontrola skarbowa ma dotyczyć. W czasie oczekiwania należy więc przygotować wszystkie potrzebne dokumenty, zweryfikować dokumentację księgową i jeśli to konieczne — dokonać ewentualnych korekt.
Jeśli w toku prowadzenia działalności zdarzyło się, że wystawiliśmy fakturę w obcym języku, na pewno warto pokusić się o jej przetłumaczenie na język polski. Taki wymóg ciąży na nas ze względu na art. 287 § 1 pkt 2 ordynacji podatkowej. Co więcej, musimy zrobić to na własny koszt. Kiedy natomiast księgowość prowadzona jest za pomocą odpowiedniego programu komputerowego, należy umożliwić urzędowi skarbowemu dostęp do ksiąg za pomocą specjalnych nośników.
Przy czym należy pamiętać, że urzędnicy, którzy nas kontrolują, mają prawo weryfikować dokumentację za okres, który został wskazany w powiadomieniu. Jeśli fiskus zażąda innego rodzaju pism, jako podatnik mamy prawo do tego, aby odmówić. Przysługujących nam praw jest zresztą znacznie więcej. Tak sam, jak i obowiązków. Z nimi również warto się zapoznać.
Prawa i obowiązki przedsiębiorcy — co warto wiedzieć?
Przede wszystkim warto wiedzieć, że kontrola skarbowa powinna zostać przeprowadzona w siedzibie naszej firmy. Jako podatnik jesteśmy zobowiązani więc do tego, by udostępnić stosowne miejsce. O ile to możliwe, najlepiej, jeśli będzie to osobne pomieszczenie.
W sytuacji, gdy podatnik nie jest jednak w stanie zapewnić komfortowych warunków, kontrola skarbowa może zostać przeprowadzona poza siedzibą firmy. Wówczas urzędnicy powinni wystąpić o wydanie potrzebnej im dokumentacji. Oczywiście dla przedsiębiorcy korzystniejszym rozwiązaniem będzie pozostanie w firmie. Warto zatem w ramach przygotowań postarać się, by fiskus uznał, że czynności mogą zostać przeprowadzone na miejscu.
Wiąże się to zresztą z udogodnieniami dla samego podatnika. Ten może bowiem aktywnie uczestniczyć w kontrolnych czynnościach, do czego ma oczywiście prawo. Do tego ma również możliwość sprawdzenia, czy przestrzegane są przepisy BHP. Jeśli uzna, że coś jest sprzeczne z przepisami Prawa Przedsiębiorców, może wnieść sprzeciw lub nawet domagać się odszkodowania w wydziale cywilnym.
Przebieg kontroli skarbowej
Wygląd kontroli skarbowej w dużej mierze zależy więc od samego podatnika. Zamiast stresować się na zapas, lepiej dołożyć wszelkich starań, by czynności przebiegły szybko i bez zakłóceń. Całość kończy się tutaj wydaniem odpowiedniej decyzji. Dzieje się tak wówczas, gdy ustalenia dotyczą podatków, opłat i nieopodatkowanych należności. Z kolei negatywny wynik kontroli ma miejsce tylko wtedy, gdy ustalenia dotyczą odkrytych nieprawidłowości.
Tak czy inaczej, należy pamiętać, że wszystko zaczyna się od odpowiedniego zawiadomienia, w którym zakres czynności musi być z góry przewidziany. Podatnik ma szansę wówczas odpowiednio się przygotować. Jeśli więc uważamy, że już na samym początku nasze prawa nie były respektowane lub w trakcie kontroli fiskus nadużył swoich kompetencji — reagujmy!