Raje podatkowe, czyli pojęcie, które słyszał chyba każdy przedsiębiorca. Głównie w… amerykańskich filmach. Choć to pojęcie znane, wielu z nas wydaje się bardzo odległe i mgliste. Tymczasem specjaliści ostrzegają, że jest to problem znacznie bliższy niż nam się wydaje i może mniej lub bardziej dotykać każdego z nas!
Czym tak naprawdę są raje podatkowe?
Najbardziej powszechna definicja, określa mianem rajów podatkowych te kraje lub terytoria, które stosują, tak zwaną szkodliwą konkurencję podatkową. Co to oznacza w praktyce?
Są to kraje oferujące wyjątkowo korzystne warunki podatkowe, czyli podatki na poziomie zerowym lub bardzo niskim (w znaczącej opozycji do krajów z podatkami na zbliżonym poziomie).
Bardzo często obowiązują tam również niejasne przepisy, mające na celu ukrywanie prawdziwych dochodów firm, które, przenosząc do nich swój kapitał, unikają częściowo lub całkowicie płacenia podatków w swoim kraju macierzystym, w którym prowadzą firmę.
Niekiedy rajami podatkowymi określa się również kraje o takim systemie prawnym, który zapewnia bardzo wysoki poziom finansowej poufności. Należą do nich między innymi Stany Zjednoczone oraz Niemcy. Są one jednak rajami podatkowymi w zupełnie innym sensie, ponieważ zazwyczaj w tych państwach podatki są bardzo wysokie.
Lista rajów podatkowych jest bardzo długa, ale do najpopularniejszych należą: Kajmany, Grenada, Belize, a w Europie są to: Księstwo Monako i Księstwo Liechtensteinu.
Skąd się wzięły raje podatkowe?
Współczesne (podobne twory pojawiały się już w czasach starożytnej Grecji) raje podatkowe pojawiły się po I wojnie światowej. Duża część państw została zmuszona do podniesienia podatków, aby zyskać środki na odbudowę. Jednocześnie kraje takie jak Szwajcaria (z uwagi na swoją neutralność) zaczęły gromadzić ogromny zagraniczny kapitał. Z początku swoje majątki przenosiły tam osoby prywatne, a z czasem również firmy.
Obecnie raje podatkowe to swego rodzaju skarbonki dla zagranicznych koncernów. Zaniżają one swoje dochody, płacą znacznie niższe podatki w kraju, w którym faktycznie prowadzą działalność. Tym sposobem każdego roku znikają stamtąd biliony dolarów.
Rządom, często bardzo małych, państw ta sytuacja również się bardzo opłaca, ponieważ nawet podatki bliskie zeru, ale za to od ogromnych kwot, dają znaczące zyski. Warto zwrócić jednocześnie uwagę, że raje podatkowe ponoszą bardzo małe koszty z tym związane. Faktyczna działalność firm znajduje się gdzieś indziej.
W jaki sposób działają raje?
Mechanizm ich działania jest dosyć prosty i opiera się na kilku stałych schematach. Jednym z nich jest utworzenie spółki podległej, tak zwanej spółki-córki w jednym z podatkowych rajów. Spółka-matka sprzedaje jej wyprodukowane przez siebie towary po cenie produkcji, przez co niemal nie generuje zysku. Następnie spółka-córka odsprzedaje produkty dalej, oczywiście po znacznie wyższych cenach. Jednak ten zysk znajduje się już poza krajem, w którym firma-matka płaci podatki.
Inną metodą jest sprzedaż firmie-córce licencji lub praw autorskich po zawyżonych cenach. Przez to zmniejsza się podstawa opodatkowania, a w efekcie wartość podatku do zapłacenia.
Ukrywając rzeczywiste dochody lub zawyżając koszty działalności, tak naprawdę oszukujemy fiskusa. Tego rodzaju praktyki prowadzą w prostej linii do osiągnięcia korzyści finansowych w wyniku oszustwa.
Optymalizacja podatkowa a raje podatkowe
Analizując działalność rajów podatkowych, warto mieć świadomość, że czym innym jest uchylanie się od płacenia podatków, a czym innym unikanie ich. W polskim prawie funkcjonuje pojęcie optymalizacji podatkowej, która dopuszcza, w ramach legalnych środków, minimalizowanie obciążeń podatkowych.
Podczas kiedy uchylanie się od opodatkowania jest przestępstwem, o tyle unikanie jest rodzajem optymalizacji, która jest w polskim prawie dopuszczalna.
Należy zwrócić uwagę, że zakładanie spółek w rajach podatkowych jest często traktowane jako optymalizacja podatkowa, czyli unikanie opodatkowania, a nie uchylanie się od niego, co klasyfikowane jest jako przestępstwo podatkowe. Wiadomo jednak, że w kwestiach spornych każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie.
Czy raje faktycznie nie mają na nas żadnego wpływu?
Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest oczywista. Problem rajów podatkowych ma wiele aspektów. Jednym z nich jest sytuacja, kiedy dana firma uchyla się od płacenia podatków w swoim macierzystym kraju. W efekcie tego, do Skarbu Państwa wpływają mniejsze kwoty, co może mieć wpływ na jakość życia obywateli.
Inny aspekt dotyka przede wszystkim te osoby, które sezonowo lub przez jakąś część roku pracują poza granicami naszego kraju. Co do zasady, przy rozliczaniu podatku przysługuje im wówczas tak zwana ulga zagraniczna, która zabezpiecza płatnika przed podwójnym opodatkowaniem. Niestety, zasada ta nie obowiązuje na całym świecie, a jedynie w krajach, które podpisały z Polską stosowne umowy.
Z ulgi wykluczone są kraje stosujące szkodliwą konkurencję podatkową, a więc wszystkie raje podatkowe. Dochodu w nich uzyskanego nie możemy odliczyć od podatku opłacanego w Polsce.
Możliwość dodawania komentarzy nie jest dostępna.