Każdy przedsiębiorca, który prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów jest zobowiązany do tego, by na koniec roku sporządzić remanent. Czym dokładnie jest inwentaryzacja lub inaczej — remanent czy spis z natury? W jakich sytuacjach, poza końcem roku podatkowego należy ją przeprowadzić?
Otóż zgodnie z § 27 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, remanent musi być przeprowadzony na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego lub na dzień rozpoczęcia działalności. Poza tym trzeba go spisać również wtedy, gdy w ciągu roku podatkowego traci się prawo do zryczałtowanego opodatkowania. Inne wytyczne, to zmiana wspólnika, zmiana proporcji udziałów albo likwidacja działalności.
Jakie są podstawowe cele spisywania remanentu?
Celem każdej inwentaryzacji jest ustalenie rzeczywistego stanu pasywów i aktywów w przedsiębiorstwie. Po porównaniu go do stanu ewidencyjnego można ujawnić niedobory lub nadwyżki towarów. Kiedy na jaw wychodzą jakieś nieścisłości lub niezgodności, należy wyjaśnić ich przyczynę. Innymi słowy — podjąć się działań wyjaśniających.
Jako że spis z natury, to forma wewnętrznej rewizji, można go też określić jako kontrolę. Co więcej, dzięki temu, że świetnie wskazuje na niedociągnięcia, stanowi motywację do zmian w zarządzaniu firmą, które w przyszłości pozwolą na minimalizowanie strat.
Przechodząc jednak do szczegółów, warto pochylić się nad tym, co prawidłowo spisany remanent powinien zawierać. Każdy przedsiębiorca musi przecież wiedzieć, jakich składników dotyczy inwentaryzacja i w jakim terminie powinna być spisana. Ustawa wskazuje bowiem kilka wariantów. W zależności od dnia założenia firmy czy innych czynników, kolejne terminy mogą się między sobą różnić.
Jakich składników majątku dotyczy inwentaryzacja?
Inwentaryzacja to zestawienie posiadanej na daną chwilę ilości składników. Między innymi towarów, półwyrobów, produkcji będących w toku, materiałów i surowców podstawowych, ale też pomocniczych oraz wyrobów gotowych i odpadków. Co więcej, wszystkie te składniki muszą być wycenione w terminie nie późniejszym, niż 14 dni od daty zakończenia remanentu. Ważne jest również to, by spisać własności, które w tym czasie znajdowały się poza przedsiębiorstwem. Nie można ich pomijać! Liczą się też tak zwane towary obce posiadane przez podatnika. Tych nie trzeba jednak wyceniać.
Czynni podatnicy VAT wyceniają te towary, od których mogli odliczyć podatek. Jeśli jakiś składnik nie podlegał odliczeniu, wycenia się go w kwocie brutto. Co zrobić w kontekście towarów zakupionych przed rozpoczęciem działalności? Otóż takich towarów nie można księgować jako kosztów. Można jednak, a nawet trzeba spisać je w remanencie początkowym.
Remanent początkowy i końcowy — podstawowe różnice
Bywa, że przedsiębiorcy mylą pojęcia i nie rozróżniają remanentu początkowego i końcowego. Spis z natury musi zamykać rok podatkowy. Wykonać go należy zatem na dzień 31 grudnia. Warte podkreślenia jest to, że o fakcie tym nie trzeba powiadać urzędu skarbowego. Rzecz ma się jednak nieco inaczej, gdy chodzi o remanent początkowy, a więc taki, który spisuje się z dniem 1 stycznia. Trzeba jednak wiedzieć, że jeśli wykonało się spis z natury na koniec roku, nie trzeba robić tego z początkiem roku kolejnego. Inwentaryzacja końcowa jest jednocześnie inwentaryzacją początkową.
Przy czym ci przedsiębiorcy, którzy założyli działalność gospodarczą dokładnie z nowym rokiem, zobowiązani są do tego, by 1 stycznia spisać remanent. Podobnie zresztą, jak każdy, kto firmę założył w innym miesiącu. Spis z natury na sam początek prowadzenia działalności jest po prostu koniecznością. Co ciekawe i nie do końca jeszcze wśród przedsiębiorców uświadomione — od początku 2019 roku zwolnieni są z końcowej wersji spisu z natury opodatkowani w formie ryczałtu.
Jak odpowiednio sporządzić spis z natury?
Każda inwentaryzacja powinno się spisać w sposób jak najbardziej staranny i dokładny. Trzeba pamiętać o tym, że zakończenie remanentu równoznaczne jest ze złożeniem podpisów wszystkich osób, które w nim uczestniczyły. Dane, jakie powinny być ujęte na spisie z natury, określa oczywiście § 28 ust. 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia księgi przychodów i rozchodów.
Zgodnie z nią inwentaryzacja powinna zawierać imię i nazwisko właściciela przedsiębiorstwa, a także nazwę firmy. W dalszej kolejności konieczna jest również data sporządzenia spisu, numery kolejnych pozycji na arkuszu, a także określenia danych towarów i ich ilości. Znaczenie mają również jednostki miary, ceny przedstawione w złotych i groszach, a także wartości po przemnożeniu cen jednostkowych. Na zakończeniu spisu z natury podaje się natomiast łączną wartość wszystkich zamieszczonych towarów. Następnie zamieszcza klauzulę o treści: „Spis zakończono na pozycji…” i składa podpis.
Możliwość dodawania komentarzy nie jest dostępna.