Podatek akcyzowy

W Polsce, oprócz podatku dochodowego, obowiązują jeszcze inne rodzaje zobowiązań. Pod konieczność odprowadzania poszczególnych wariantów podlegają różne przedsiębiorstwa, w zależności od specyfiki wykonywanej działalności. Jednym z często stosowanych w Polsce jest podatek akcyzowy. To tak zwany podatek pośredni, zharmonizowany na terenie Unii Europejskiej. Kiedy powstaje obowiązek jego uiszczania?

Czego dotyczy podatek akcyzowy?

Warto wiedzieć, że akcyza dotyczy tylko niektórych towarów. Do tej grupy dóbr należą: energia elektryczna, wyroby energetyczne, a także produkty tytoniowe oraz alkoholowe.

Ujednolicenie podatku akcyzowego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej pozwala na utrzymanie harmonii na rynku, dla wszystkich państw członkowskich.

Wyjątek stanowią towary takie jak samochody osobowe, susz tytoniowy, ale również płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie. Objęcie ich akcyzą zależy od władz poszczególnych państw. Warunkiem jest jednak to, że wprowadzenie podatku dla tych towarów nie może spowodować zwiększenia formalności w obrocie handlowym. Innymi słowy, akcyza dla innych niż wskazane przez Unię produktów, nie może spowodować żadnych komplikacji przy przekraczaniu granic państw członkowskich.

Kto podlega pod podatek akcyzowy?

Podatek akcyzowy stanowi bardzo ważny czynnik cenotwórczy. Jest wliczony w cenę towaru, a co za tym idzie, ostateczny koszt ponosi zawsze kupujący dany produkt.

Do odprowadzania podatku akcyzowego są zobowiązani zarówno producenci, jak również importerzy związani z następującymi branżami:

• produkcją wyrobów akcyzowych;
• sprzedażą wyrobów akcyzowych na terenie kraju;
• eksportem oraz importem produktów objętych akcyzą;
• nabywaniem oraz dostawą wewnątrzwspólnotową;
• nabywaniem lub posiadaniem towarów akcyzowych, o ile nie została za nie uiszczona opłata akcyzowa;
• wyprowadzaniem wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego;
• ubytkami lub niedoborami wyrobów akcyzowych, które powstały w czasie produkcji, magazynowania, zużycia lub przerobu.

Warto mieć świadomość, że akcyza może obejmować zarówno towary zharmonizowane, jak i niezharmonizowane. Pierwsza grupa zawiera ustalone odgórnie, jednakowe dla wszystkich krajów Unii Europejskiej produkty. Druga z kolei, to dobra podlegające akcyzie na mocy decyzji poszczególnych państw.

Podstawa podatkowa dla akcyzy

Przy obliczeniu stawki procentowej podatku akcyzowego podstawą jest:

• kwota powstała w wyniku sprzedaży dóbr akcyzowych na terenie kraju (po odjęciu podatku od towarów i usług oraz kwoty akcyzy);
• w sytuacji nabycia wewnątrzwspólnotowego — kwota do zapłacenia za towary akcyzowe;
• w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej — należność za dostawę dóbr akcyzowych na terenie państwa członkowskiego;
• dla importu — wartość celna wyrobów akcyzowych powiększona o wysokość należnego do zapłacenia cła.

Podstawą opodatkowania może być również ilość dóbr akcyzowych (ilość sztuk, litrów, kilogramów, etc.), o ile stawki ustalane są kwotowo.

Stawki podatku akcyzowego

Jeżeli chodzi o stawki podatku akcyzowego, to różnią się one znacząco w poszczególnych krajach Unii Europejskiej. Jedyny narzucony wymóg zakłada minimalny próg stawki podatkowej.

W polskim prawie podatkowym określono je dla towarów akcyzowych w następujący sposób jako:

• kwotę na jednostkę wyrobu;
• procent podstawy opodatkowania;
• procent maksymalnej ceny detalicznej;
• kwota na jednostkę wyrobu i procent maksymalnej ceny detalicznej.

Jak rozlicza się podatek akcyzowy?

Istotną sprawą jest to, że deklaracje podatkowe za akcyzę składa się w Urzędzie Celnym. Musi się w niej znaleźć formularz główny AKC-4/AKC-4zo wraz z formularzami szczegółowymi dotyczącymi poszczególnych grup towarów akcyzowych. Ustawodawca dokładnie określa, kiedy należy je składać.

Przedsiębiorcy muszą złożyć swoją deklarację do 25. dnia w kolejnym miesiącu następującym po miesiącu rozliczeniowym. Za towary akcyzowe (z zapłaconą już akcyzą), sprowadzone z zagranicy, mają na to jedynie 10 dni od daty ich przyjęcia. Tyle samo czasu mają na to także w przypadku importu wyrobów akcyzowych. Czas ten jest liczony od dnia odprawy. Deklarację można złożyć drogą elektroniczną. Należy jednak pamiętać, że musi ona zostać opatrzona podpisem elektronicznym.