Podatek od dochodów kapitałowych

Podatek od dochodów kapitałowych, znany bardziej jako podatek Belki, to zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Jakich sytuacji dotyczy i kiedy należy go uregulować?

Co to jest podatek od dochodów kapitałowych?

Podatek ten wprowadził Marek Belka (stąd nazwa) w 2002 roku. W swojej pierwotnej formie wynosił on 20% i dotyczył wyłącznie środków trzymanych na koncie w banku. W ciągu dwóch kolejnych lat koncepcja uległa zmianie. Jego wysokość zmniejszono do 19%, ale objęła za to zyski od wszystkich produktów bankowych — lokat, kont oszczędnościowych oraz obligacji. Oznacza to, że od wypracowanego zysku z tych źródeł należy odprowadzić podatek do Skarbu Państwa.

Warto dodać, że podatek od dochodów kapitałowych nalicza się wyłącznie od zysku, a nie od całego kapitału.

W jaki sposób rozlicza się podatek Belki?

Podatek od dochodów kapitałowych należy zapłacić w sytuacji uzyskania dochodu z poniższych źródeł:

• obligacje;
• fundusze kapitałowe;
• lokaty lub depozyty bankowe;
• dywidendy;
• papiery wartościowe.

W przypadku produktów bankowych to jest lokat czy kont oszczędnościowych, rzeczywistym płatnikiem podatku jest bank. Osoba fizyczna nie musi wykonywać żadnych ruchów. Podatek odprowadza się automatycznie od naliczonych odsetek. Dzieje się tak za każdym razem, gdy bank naliczy zysk od kapitału. Jeśli więc nalicza on odsetki na przykład 4 razy do roku — podatek zostanie naliczony również 4 razy.

Inaczej jest z funduszami inwestycyjnymi. Podatek odprowadza się tylko raz, kiedy likwidujemy jednostki funduszu. Również w tym przypadku dzieje się to automatycznie. Warto jednak zwrócić uwagę, że podatek nalicza się tylko w momencie całkowitej rezygnacji z funduszu. Zmiany w ramach tak zwanego “parasola” są możliwe i odbywają się bezkosztowo. Można wtedy dowolnie przenosić środki w ramach dostępnych subfunduszy. Należy jednak wiedzieć, że zmiana parasola również traktowana jest jako rezygnacja z dotychczasowego funduszu i wywoła naliczenie podatku.

W jaki sposób przedsiębiorcy rozliczają się z dochodów kapitałowych?

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku zysków z konta firmowego czy lokaty firmowej. Wówczas odprowadzenie podatku nie odbywa się automatycznie. Dochody takie traktuje się bowiem jako dochód przedsiębiorcy i musi on rozliczać się z nich samodzielnie.

Kiedy podatek Belki nie jest obowiązkowy?

Polskie prawo podatkowe dopuszcza możliwość oszczędzania kapitału, bez konieczności odprowadzania od zysków podatku. W jakiej sytuacji? Ulga dotyczy produktów IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) oraz IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego).

Chcąc wypłacić środki z IKZE, zapłacimy jedynie 10% zryczałtowanego PIT’a. Aby było to możliwe, trzeba spełnić jednak dwa warunki:

• nie może się to odbyć wcześniej, niż przed ukończeniem przez właściciela konta 65. roku życia;
• musimy dokonać minimum pięciu wpłat w dowolnych latach kalendarzowych.

Jeśli chodzi o oszczędzanie z IKE, zyski bez podatku uzyskamy tylko wówczas, gdy będziemy chcieli wypłacić środki po ukończeniu przez nas 55 albo 60 lat. Musimy ponadto spełnić dwa warunki:

• zasilać nasze konto IKE przez minimum pięć kalendarzowych lat;
• wpłacić minimum połowę zebranych na IKE środków nie później niż na pięć lat przed datą złożenia wniosku o ich wypłatę.

Osoby, które nie spełnią tych warunków lub będą chciały wypłacić zgromadzone środki wcześniej, będą musiały zapłacić pełny podatek od dochodów kapitałowych.

Specjaliści sugerują, że najlepszym rozwiązaniem jest posiadanie zarówno IKE, jak i IKZE. Dzięki temu możemy wykorzystywać oszczędności z jednego źródła, finansując przy tym drugie.

Nieopodatkowane dochody kapitałowe

W nielicznych przypadkach zdarza się, że podatek od dochodów kapitałowych nie naliczy się. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, kiedy:

• odsetki dotyczą środków zgromadzonych na koncie oszczędnościowym lub lokacie założonych przed 1 grudnia 2001 roku i od tego czasu produkty te nie były zmieniane, a środki nie były choćby częściowo wypłacane;
• naliczone odsetki przypisane są do papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państw przed grudniem 2001 roku;
• mieliśmy udział w funduszach kapitałowych, o ile jednostki zostały zakupione przed grudniem 2001 roku.

Podsumowując, podatek Belki nie działa wstecz, co za tym idzie, dotyczy wyłącznie produktów finansowych otwartych po 1 grudnia 2001 roku.