Większe firmy posiadają zarząd lub przynajmniej radę nadzorczą. Inne powołują też specjalne organy decyzyjne. Mimo wyłonionych do reprezentowania spółki osób bardzo często zdarza się, iż ilość zadań jest dla nich zbyt obciążająca. W sytuacji, gdy obowiązków prawnych jest za dużo, przedsiębiorstwo może zdecydować się na ustanowienie prokurenta. W spółce z o.o. prokurent jest pełnomocnikiem reprezentującym podmiot przed organami i sądami. Z kolei prokura, to, innymi słowy, pełnomocnictwo udzielane prokurentowi. Dzięki niemu może on w imieniu przedsiębiorcy podpisywać umowy i weksle. Stosownego pełnomocnictwa udziela sam przedsiębiorca albo zarząd spółki, a osoba fizyczna zostaje wówczas wpisana do rejestru przedsiębiorców. Co ważne, powołanie może odbyć się na podstawie kilku prokur. Polski kodeks cywilny wyróżnia bowiem prokurę samoistną, prokurę łączną i prokurę oddziałową.
Prokurent powołany na podstawie prokury samoistnej, łącznej i oddziałowej — różnice
Na podstawie prokury samoistnej powoływany jest prokurent samoistny. Taka osoba ma prawo reprezentować spółkę albo z członkiem zarządu, albo samodzielnie. Właśnie dlatego prokurę tego rodzaju nazywa się też samodzielną. Co ważne, samoistny prokurent może działać zarówno na podstawie przepisów Kodeksu Spółek Handlowych, jak i na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego.
Drugi rodzaj prokury, a więc prokura łączna wymaga współdziałania co najmniej dwóch, różnych prokurentów. Z kolei prokura oddzielna, innymi słowy prokura oddziałowa bazuje na tym, iż dwóch ustanowionych prokurentów ma prawo nałożone na nich obowiązki i czynności, wykonywać osobno.
Prokurent – obowiązki i odpowiedzialność
Trzeba podkreślić, że prokurent nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania danej spółki. Odpowiedzialność wobec osób trzecich ciąży po stronie konkretnego podmiotu, przechodząc po prostu na członków zarządu. Najprościej rzecz ujmując, prokurentowi nie przypisuje się odpowiedzialności za działania podmiotu, dla którego ten pracuje.
To nie oznacza jednak, że prokurent nie ma żadnych zobowiązań i nie jest obarczony żadną odpowiedzialnością. Zostanie zobowiązany do działań naprawczych na przykład wtedy, gdy umyślnie będzie działał na szkodę spółki. Zgodnie z artykułem 415. Kodeksu Cywilnego, odpowiada on niezależnie od zatrudniającej go spółki, za powstałe szkody, do których sam doprowadził.
Gdy chodzi natomiast o zakres jego obowiązków, to te dokładnie określa prokura. Zazwyczaj jednak taka osoba upoważniona jest do reprezentowania przedsiębiorstwa zarówno w sprawach sądowych, jak i pozasądowych. A to oznacza, że spółka daje jej pozwolenie na zawieranie umów handlowych, podpisywanie umów sprzedaży, kupna i wynajmu, a nawet zaciąganie kredytów i podpisywanie weksli. Prokurent ma też prawo do kontaktowania się w imieniu przedsiębiorstwa z bankami oraz wszystkimi urzędami państwowymi i samorządowymi. Jakby tego było mało, w jego imieniu może też wnosić sprawy do sądu i uczestniczyć w rozprawach sądowych, a nawet zawierać ugody. Jest również pełnomocnikiem w zakresie spraw z urzędem skarbowym.
Powołanie prokurenta
Do powołania danego prokurenta, potrzeba uchwały za zgodą wszystkich członków zarządu spółki. To w niej określa się jego dane, między innymi imię i nazwisko, a także sposób reprezentacji spółki. Chodzi oczywiście o to, czy prokura będzie samoistna, łączna czy też oddziałowa. Ważne jest jednak to, że zgoda musi być jednomyślna. Wybór cząstkowy, nawet gdyby był to wybór większością głosów, jest nieważny.
Kolejna uchwała to uchwała zarządu, która udziela prokury i szczegółowo określa uprawniania prokurenta. Samą prokurę powinno spisać się na piśmie, a potem wpisać do KRS. I choć ustanowiony w ten sposób prokurent nie ma prawa do powoływania kolejnego prokurenta, to może powołać swoich pełnomocników. Osobiście musi jednak być osobą pełnoletnią, mającą pełne uprawnienia do czynności cywilnoprawnych. Nie może tylko wykonywać zawodu prawnika, ani managera. Tak naprawdę w kwestii wykształcenia nie ma tu żadnych innych wymogów.
Odwołanie prokurenta
Co ciekawe, odwołanie prokurenta jest o wiele prostszym procesem. By go zwolnić, wystarczy decyzja wyłącznie jednego członka rady nadzorczej. Tak czy inaczej, nie ulega wątpliwości, że prokurent w każdej spółce z o.o. jest bardzo istotną osobą. Posiada duże uprawnienia i reprezentuje konkretny podmiot przed wieloma instytucjami. Z jego punktu widzenia najistotniejsze wydaje się jednak to, że nie ponosi żadnej odpowiedzialności za działania i zobowiązania firmy.
Możliwość dodawania komentarzy nie jest dostępna.